'Je moet goed opletten en het gesprek aangaan'
Aan het woord
De familie Menninga heeft een agrarisch bedrijf in Losdorp. De boerderij bestaat uit een woongedeelte en een schuur. Na onderzoek besloot Nationaal Coördinator Groningen (NCG) de hele boerderij te versterken. De versterkte boerderij is in augustus 2023 opgeleverd. Meneer en mevrouw Menninga vertellen aan de keukentafel over de versterking van hun boerderij.
Zelf woont de familie Menninga niet meer in de boerderij, maar in een woning ernaast. ‘We wilden eigenlijk al een tijdje verhuizen naar een geschikte woning voor onze oude dag. Met onder andere een slaapkamer op de begane grond. Toen het stuk grond van de buren te koop kwam, hebben we dat gekocht. Daar bouwden we eerst een nieuwe woning en daar woonden wij tijdens de versterking. Dat was heel fijn, omdat we het zicht op de werkzaamheden konden houden. Onze bedrijfsactiviteiten konden ook doorgaan. Dat is in overleg met de aannemer gelukt’, vertelt mijnheer Menninga.
In de schuur worden bollen gepeld. Daar helpen ook scholieren bij. Daarom zijn we blij dat de schuur nu ook veilig is.
Aardbevingen
‘In de boerderij voelden we de aardbevingen echt. Ik kan me voorstellen dat mensen hier heel bang voor zijn. Zelf waren we niet bang. Het huis heeft zelfs een bom in de Tweede Wereldoorlog doorstaan en het staat er al zo lang. Maar nu verhuren we het woongedeelte en dan wil je zeker weten dat de woning veilig is. En in de schuur worden bollen gepeld. Daar helpen ook scholieren bij. Daarom zijn we blij dat de schuur nu ook veilig is’, vertelt meneer Menninga.
Lange adem
Aan de versterking ging een hele fase vooraf. De familie Menninga meldde de eerste schade in februari 2013 bij de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Ook kreeg de familie te maken met een onveilige situatie door een losse schoorsteen. Nadat die hersteld was, begon de voorgevel van de boerderij steeds verder naar voren te hellen. Mevrouw Menninga: ‘Door de aardbevingen ging dit veel sneller en dit maakte ons ongerust.’
In 2017 deed Centrum Veilig Wonen (CVW) daarom een noodversterking. Het bovenste deel van een halfsteense muur werd versterkt. Hiervoor was de sloop van de slaapkamer erboven nodig. De muur werd met een voorzetwand aan het plafond en de balken vastgemaakt.
Nadat de uitvoering van de versterking in 2020 overging naar NCG onderzocht NCG de veiligheid van de boerderij. Uit dit onderzoek bleek dat versterking van de hele boerderij nodig was.
Versterking van de boerderij
Tijdens de versterking is de noodversterking gesloopt en opnieuw gedaan. Alle muren zijn aan het plafond en aan het dak vastgezet. Ook het dak is vernieuwd en met platen vastgezet. De schuur en de woning zijn gescheiden door een muur, zodat eventuele schade aan de schuur geen effect heeft op de woning en andersom. ‘Dat alles is vastgezet vinden we wel een raar idee. Met de boerderij is het voor ons gevoel nu buigen of barsten. Ik denk dat we nu eerder schade hebben doordat alles zo star is, maar geen gevaar hoor!’ zegt meneer Menninga. Hij legt uit: ‘De woning is van 1850 en is zonder fundament op leem gebouwd. Hierdoor kon het bewegen. Het oude woonhuis had hierdoor ook geen scheuren. De schuur is later gebouwd en die is wel op cement gezet. Deze constructie is star en daardoor zaten er in de schuur wel scheuren.’ Het vastzetten van de muren aan het plafond en het dak zorgt inderdaad voor meer stijfheid van de woning. Maar het voorkomt ook dat het plafond bij een aardbeving van de muren schuift. Het vastzetten zorgt dus voor meer veiligheid.
Eigen wensen
Met de eigen wensen van de heer en mevrouw Menninga is tijdens de versterking ook rekening gehouden. ‘Je moet goed opletten en het gesprek aangaan als iets niet duidelijk is’, vertelt mevrouw Menninga. In de schuur was bijvoorbeeld een paal verwijderd om meer ruimte te krijgen. ‘In het oorspronkelijke versterkingsplan zou er een paal teruggezet worden, maar dat was voor ons niet handig. Nu is er een ijzeren spant geplaatst en kunnen we de schuur zoals eerder gebruiken.’
Ook werden er in de schuur quakeshields aangebracht in plaats van een houten wand. ‘Wij vonden een houten wand in een schuur geen goed idee, omdat een schuur vaak vochtig is’, vertelt mevrouw Menninga. Door deze wijziging duurde de versterking van de schuur een aantal maanden langer. Meneer Menninga: ‘Dat was wel lastig, omdat ik mijn werkbank al die tijd ook niet kon gebruiken. Mijn gereedschap stond toen overal in kisten opgeslagen.’
Je merkt dat de afstand naar ons als bewoners steeds kleiner is geworden
De afgelopen tien jaren zorgden voor een hoop frustratie. Meneer Menninga vertelt: ‘De laatste stap ging goed. Dit team van NCG was eigenlijk een verademing. In deze ploeg hadden we vertrouwen. Je merkt dat de afstand naar ons als bewoners steeds kleiner is geworden. Het team kwam zelf ook uit de provincie en dacht met ons mee.’
‘Bespreek alles duidelijk’
Zijn er zaken die beter hadden gekund? De samenwerking tussen de aannemer en het ingenieursbureau had volgens het echtpaar beter gekund. ‘Een aannemer weet precies hoe de situatie in de praktijk is en zou meer invloed mogen hebben op het project.’
Ook hadden meneer en mevrouw Menninga graag een bewonersbegeleider gehad, maar door een misverstand werd de bewonersbegeleider die met pensioen ging niet vervangen. ‘Achteraf horen we dat verduurzaming nu wel wordt meegenomen. Daar hadden we graag gebruik van gemaakt, vertelt mevrouw Menninga. Meneer Menninga vult aan: ‘En, betrek de bewoners bij alle stappen. Bespreek alles heel duidelijk en laat ze ook tijdens de versterking regelmatig kijken.’
Geen mensen meer over de vloer
Hoewel je officieel tijdens de versterking niet in de woning mag komen, konden de heer en mevrouw Menninga elke dag even kijken: ‘Daar hebben we geluk mee gehad. Wij zijn heel tevreden over het resultaat.’ Mevrouw Menninga is opgelucht nu alles klaar is: ‘Heerlijk, geen mensen meer over de vloer!’