Chemische industrie

In het aardbevingsgebied zijn ongeveer 32 bedrijven die werken met grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Daarvan valt ongeveer de helft onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (Brzo 2015). Brzo-bedrijven moeten voldoen aan strenge normen voor de veiligheid. 

De chemiebedrijven in het aardbevingsgebied doen onderzoek naar de risico’s van aardbevingen. Uitgangspunt is dat de risico’s voor de medewerkers en de omgeving niet mogen toenemen als gevolg van aardbevingen door gaswinning en het veiligheidsniveau op peil blijft. NCG ondersteunt deze bedrijven en andere betrokken partijen procesmatig bij het toetsen van de aardbevingsbestendigheid van industriële installaties en als het nodig is aan het versterken ervan. Daarbij vergoedt NCG op basis van de beleidsregel Vergoeding kosten aardbevingsbestendige industrie Groningen kosten voor onderzoek en versterking.

Publieksrapporten onderzoeken

Na afronding van deze onderzoeken stellen bedrijven rapporten op. In deze zogenaamde Openbare Samenvattingen wordt kort een overzicht gegeven van welke installaties er onderzocht zijn. Verder is te lezen wat de uitkomsten van die onderzoeken zijn. Deze openbare samenvattingen staan op de website van NCG.

Informatie voor chemiebedrijven

In het Meerjarenprogramma van NCG is de aanpak voor de chemische industrie als concrete beleidsbeslissing vastgelegd. Op 7 juli 2017 heeft het kabinet via een addendum de aanpak tussentijds bijgewerkt. Daarnaast zijn in de Stuurgroep Industrie nog aanvullende afspraken gemaakt. In dit document zijn de geldende afspraken op een rij gezet.

Prioritering

Ongeveer 32 bedrijven met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen staan op de prioriteringslijst. De volgorde op de lijst is door Deltares/TNO bepaald op basis van:

  • de ligging van de bedrijven in het gebied (afhankelijk van hogere of lagere piekgrondversnelling)
  • het karakter van het bedrijfsproces
  • de gevaarzetting van de aanwezige gevaarlijke stoffen
  • de nabijheid van omwonenden

De prioriteringslijst wordt indien nodig bijgewerkt op grond van de pga-contourenkaart van het KNMI, vergunningensituatie en wijzigingen op grond van de risicokaart.

Toetskader

Voor de onderzoeken naar aardbevingsbestendigheid van hun installaties kunnen de chemiebedrijven een toetskader gebruiken. Het toetskader kan ook worden gebruikt bij nieuwbouw van industriële installaties.

Download: Handreiking deel 1 Procesbeschrijving

Het toetskader bestaat uit twee fasen:

Fase 1: een kwalitatieve risicoanalyse, met behulp van de Handreiking Industrie fase 1

De kwalitatieve analyse in deze fase levert een prioritering op van de risico’s. Op basis van de analyse kan vervolgens worden bepaald welke installaties nader moeten worden onderzocht of doorberekend.  De analyse zegt dus niets over de aardbevingsbestendigheid van de constructies. Om daarover iets te kunnen zeggen moet een kwantitatieve berekeningstoets worden uitgevoerd. Dit gebeurt in fase 2.

Downloads: Handreiking industrie fase 1

Tussenfase: Selectiemethodiek
Om het proces te vereenvoudigen en te versnellen is binnen fase 1 een selectiemethodiek in 2 stappen ontwikkeld om te bepalen welke in fase 1 geselecteerde installaties daadwerkelijk verder doorgerekend moeten worden in fase 2.

Selectiemethodiek stap 1: Hierbij wordt met de kennis van eerdere onderzoeken het industriële object op basis van het effect bij uitstroming verder beoordeeld.  Er is daartoe een Excel Invultool beschikbaar welke kan worden aangevraagd bij NCG. De werkwijze staat beschreven in een achtergronddocument.

Selectiemethodiek stap 2: als het object nog steeds is geselecteerd, kan een tweede selectiestap nog worden doorlopen op basis van de aardbevingsbestendigheidseigenschappen van het industriële object. Feitelijk betreft het een quickscan beoordeling fase 2 op basis van generieke fragility curves.

Mocht ook deze tweede selectiestap niet leiden tot waarschijnlijke aardbevingsbestendigheid, dan is het object geselecteerd voor de fase 2 kwantitatieve berekeningstoets.

De werkwijze staat beschreven in het rapport Selection method Step 2 - based on fragility functions. Calculation tool – documentation.

De tool bevat de benodigde (stand-alone) software welke kan worden verkregen bij NCG.

Fase 2: de kwantitatieve berekeningstoets

Bij de kwantitatieve berekeningstoets wordt onderzocht in hoeverre een industriële installatie bestand is tegen aardbevingen. Bedrijven kunnen daarbij kiezen uit een van de volgende twee methoden:

  1. De LoC-methode (Loss of Containment)

De LoC-methode is in 2016 ontwikkeld door de Werkgroep Maatgevende Aardbevingsbelasting als een eenvoudige en transparante toets op aardbevingsbestendigheid van industriële installaties in Groningen.

De rapportage en enkele achtergronddocumenten van WMA zijn hieronder te downloaden.  Voor bedrijven en consultants is een Handreiking voor het gebruik van de LoC-methodiek opgesteld.

Om tot een versnelling van de onderzoeken te komen wordt de LoC-methode voor een aantal veel voorkomende installaties gestandaardiseerd. De standaardmethode voor opslagtanks en voor leidingen op leidingbruggen kunnen inmiddels worden toegepast.

Downloads:     

2. De rekenmethodiek voor fase 2 van Deltares/TNO

Deltares en TNO hebben in de zomer van 2018 een rekenmethodiek voor fase 2 afgerond. Met deze risico gebaseerde rekenmethodiek van Deltares/TNO kan de constructieve veiligheid van installaties getoetst worden op het vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit de installatie.

Downloads: Rekenmethodiek fase 2 Deltares/TNO

Zowel de LoC-methode als de Deltares/TNO-methode kunnen worden gebruikt bij nieuwbouw van installaties.

Shakemaps

De industrie maakt voor de LoC-methode gebruik van zogenaamde shakemaps voor de seismiciteit. Deze shakemaps zijn direct afgeleid uit de algemeen geldende hazardmaps van het KNMI. Conform gemaakte afspraken worden deze regelmatig geactualiseerd n.a.v. de nieuwste seismische inzichten. De Deltares/TNO methode maakt geen gebruik van de schakemaps maar van de NEN tool op www.seismischekrachten.nen.nl

Downloads:

Stuurgroep

NCG heeft de Stuurgroep Industrie ingesteld. Deze bestaat uit bedrijven, ministeries, gemeenten, de Omgevingsdienst Groningen, de Veiligheidsregio Groningen en de provincie Groningen onder voorzitterschap van de gemeente Eemsdelta. De stuurgroep bespreekt de voortgang en aanpak van de onderzoeken, beslist over de aanpak of adviseert over de normering.

Laatste update: 03-10-2022